TEDAŞ elektrik faturalarını tahsil etmede aslan gibi maşallah. Günü 3 gün geçmiş olan elektrik faturaları için ekiplerini seferber ederek kesim emri veriyor. Elektriğini kesmeye gelen vatandaşlarla büyük sorunlar yaşayan kesim ekipleri gördükleri tepki karşısında dönüp başka adrese girmek zorunda kalıyor. Tabi bu arada sesi çıkmayan vatandaşın elektriği kesiliyor. Bu vatandaşlar faturanın yanında açma ücretini de ödüyor. Yani TEDAŞ borcunu ödemeyen vatandaşlara göz açtırmıyor. Bu uygulama bütün Türkiye’de böyle mi oluyor derseniz. Buna cevabımız kocaman bir hayır olacak. Bir vatandaşımız bu konuda geniş bir araştırma yapmış ve bunu bizimle paylaşmak istemiş. Okuyunca küçük dilimizi yutacak gibi olduk. Siz okuyucularımızın da bilgi sahibi olmasını istedik; Bakın TEDAŞ ülkemizde Batı’da başka, Güney Doğu’da başka uygulamayı nasıl yapıyormuş. ”TEDAŞ, 156.901.365.217 kilowat saat enerji satışı yapıyor, buna karşılık, sadece 134.359.839.244 lük bölümün tahsilâtını yapabiliyormuş. Haberin detayında, iller itibariyle bakıldığında, kaçak elektrik kullanımında ilk ve son 5 ile bakıldığında ilginç bir durum ortaya çıkıyor. Yıllardır bildiğimiz, sürekli okuduğumuz bu haberin nesi ilgini çekti diye düşünebilirsiniz?
Hemen baştan onu belirteyim.
Hiç kaçağın olmadığı, Denizli gibi bir sanayi kentinin nüfusu 955.000’dir.. Buna
karşılık sanayinin olmadığı Mardin’in nüfusu ise 750.000’dir. Sanayisi olmayan,
nüfusu 200.000 daha düşük Mardin’de tüketilen elektrik miktarı, Denizli’nin iki
katından bile fazladır. İşte konuyu ilginç kılan budur. Daha az kişiyle, sanayide kullanmadan bu kadar
elektrik nasıl tüketilir? Saydığım ve devamını tahmin edebileceğiniz illerde, devlet daireleri, okullar, lojmanlar, askeri birlikler gibi yerler liste dışı bırakıldığında kaçak kullanım oranının %99 civarında olduğu yetkililer tarafından ifade edilmektedir. 2007 verilerine göre elektrikteki kaybın faturası 2,2 milyar TL’dir.
Konuyu araştırınca, okuduklarıma inanamadım. Bizzat yetkililerin ifadelerine göre, kaçak elektrik konusundaki girişimcilik, teknik beceri, zekâ kullanımı üst seviyede. Altında role bulunan fayansa dokunarak devreye giren sistem yapmışlar. Ekip geldiğinde fayansa dokununca yasal, ekip gittikten sonra dokunulunca ise kaçak bağlantı devreye giriyormuş.
Fotoğraf ya da röntgen filminden bir parçayı, sayacın arka kısmından içeri geçirerek numaratörün ilerlemesini engelliyorlarmış.
Ampul sıkıştırılıp yanınca sayaçtan geçen enerji, gevşetilince kaçak kullanım hattı devreye giriyormuş.
Sayacın üst kısmını matkapla delen bazı vatandaşlar ise bağladıkları iple toplu iğneyi sayacın içine sarkıtarak, sayaç içerisindeki klipsi devre dışı bırakıyorlarmış. Tamam, iyi hoş, bu kadar çaba sarf ederek kaçırıyorlar elektriği de, bizim soru halen cevap bulmadı.
Kaçırdıkları elektriği ne yapıyorlar?
Harp olur, darp olur yastık altında dursun deyip bir kenara koyamazsın.
Kesilir mesilir neme lazım diyerek stoklayamazsın.
Nasılsa bedava deyip konu komşuya dağıtamazsın.
Eee ne yaparsın o zaman?
İşte tespit edilmiş bazı kaçak kullanım yolları.
Bir köy evinde bulunan tandırın içerisi rezistans döşenerek ısıtılmaktaymış ve köyün ekmekleri bu tandırda pişiriliyormuş.
İnanması zor ama kuyuya sistem kurup, suyu sürekli sıcak tutuyorlarmış.
Başka bir köyde yapılan denetimlerde ise vatandaşın duvarların içine rezistans döşeterek, evini duvardan ısıttığı tespit edilmiş.
En sık karşılaşılan yöntemlerden birisi, bildiğiniz yaylı yatakları evin tavanına asıp elektrik veriyorlarmış. Ev sıcacık oluyormuş. Hatta abartıp hayvanlarının konforunu bile gözetmişler.
Bu sistemi ahırlarına bile koymuşlar.
Öngörülebilir diğer bir kullanım alanı ise, elektrikle çalışan cihazların rağbet görmesi.
Yemekler elektrikle pişiriliyor. Su elektrikle ısıtılıyor.. Çok sayıda evde klima mevcut.
Evlerde yoğurt yapma makinesinden, yumurta kaynatma makinesine kadar envai çeşit elektrikli cihazla karşılaşmanız mümkün.
Ya, insanlar zaten mağdur, birde sen niye uğraşıyorsun? Adamların o kadarcık lüksü olsun diyebilirsiniz.
İyi dediniz, hoş dediniz ama, TCK Madde 142 öyle demiyor. Yasa buna nitelikli hırsızlık diyor ve 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ön görüyor.
Eee tabi birde benim vicdanımla, cüzdanım öyle demiyor. Dürüst vatandaş olmanın cezasını % 16 fazla fatura ödeyerek çekmek istemiyor.” Gördüğünüz gibi sadece bu konu değil daha bir çok konuda devlete olan borcunu zamanında ödeyen dürüst vatandaş eziliyor, haksızlığa uğruyor. Borçlarını ödemeyen büyük bir kesim yıllar sonra affa uğruyor. Bunu da ülkeyi doğru dürüst idare edemeyen hükümetler yapıyor.
Her halde dürüst vatandaşını enayi yerine koyan Türkiye'den başka başka bir ülke yoktur. Ben duymadım bilmem duyanınız var mı?