Allah-ü Teala (cc) insanları en güzel şekilde yaratmış, sayılamayacak kadar nimetlerini insanın kullanımına sunmuştur. Ve bu nimetlerin kullanımında itidalli olmayı Müslümanlara bir hüküm olarak getirmiştir.
İsraf “aşırı gitmek, haddi aşmak, malı mülkü saçıp savurmak, lüzumsuz yere harcamak” gibi anlamlara gelir. Gerek ayetlerde, gerekse hadislerde israf haram kılınmıştır. Rabbimiz Yüce Kitabımızda “Yiyiniz, içiniz, fakat israf etmeyiniz. Çünkü Allah israf edenleri sevmez” buyurmaktadır. İsrafı yasaklayan başka bir ayet-i kerimede de Rabbimiz şöyle buyurmaktadır. “Akrabaya, yoksula, yolda kalmışa haklarını ver. Malını israf ile saçıp savurma! Zira saçıp savuranlar, şeytanın dostları, kardeşleridir. Şeytan ise Rabbine karşı çok nankördür.’’
Muhterem Müminler!
İslam’da helalinden kazanmak ve bu kazancı uygun şekilde ve gereği gibi kullanmak temel esastır. Toplum olarak maalesef israf konusunda dikkatli değiliz. Özellikle çöpe atılan ekmekten tutunda, kamu malları, tabi kaynaklar, elektrik, su ve zaman gibi sayısız değerlerimizi israf ediyoruz. Verilere göre Türkiye’de günde 6 milyon ekmek yılda ise 2.1 milyar ekmek çöpe atılmaktadır. Bu ziyanlardan sorumluyuz, yaptığımız israfların bedelini hem maddi hem de manevi olarak ödeyeceğiz. İsrafın maddi sonucu evlerimizin bereketsizliği, manevi sonucu günah kazanımı olacaktır. Tekâsür süresindeki ayette “O gün verilen nimetlerin hepsinden sorguya çekileceksiniz” buyrulmaktadır.
İsraf ederek kıymetini bilemediğimiz değerlerden biri de zamandır. Müslüman için zaman çok kıymetlidir. Çünkü Müslüman zamanını iyi değerlendirerek ebedi saadeti kazanacaktır. Sevgili Peygamberimiz (sav) “Kıyamet günü insanoğlu, ömrünü nerede harcadığından, yaptığı işleri ne niyetle yaptığından, nasıl kazanıp nereye harcadığından, vücudunu ve sıhhatini nerede ve nasıl değerlendirdiğinden sorguya çekilmedikçe yerinden ayrılamaz” buyurmuştur. O halde zamanımız çok çok kıymetlidir, dakikası bile hesap edilerek mümkün olduğunca salih, hayırlı işlerde ve kulluk görevlerinde harcanmalıdır.
Değerli Müminler!
Yüce Rabbimiz Kur’an’ı Kerim’de olgun müminlerin sıfatlarını sayarken onların daima ölçülü olduklarını vurgulamakta ve şöyle buyurmaktadır. “Onlar ki harcadıklarında ne israf ederler ne de cimrilik. İkisi arasında itidalli bir yol tutarlar.’’ Ayette görüldüğü üzere israf da cimrilik de doğru değildir. Başka bir ayette de Rabbimiz itidale çağrıda bulunarak şöyle buyurmaktadır: “Eli sıkı olma, büsbütün eli açık da olma...”
Günümüzün tüketim anlayışı insanı tüketim bağımlısı yapmaktadır. Savurgan ve gösterişe dayalı tüketim çılgınlığının üstesinden sadece ihtiyaca göre tüketme anlayışı esas alınarak gelinebilir Ayrıca sahip olunan maddi ve manevi nimetlerin, kişinin kendi çabaları yanında Allah’ın bir lütfu olduğu bilinmeli, bu imkânları yaratan Yüce Yaratıcıya karşı şükür ve hamd edilmelidir. Harcamalarda yalnızca kişisel mutluluk değil, başkalarının mutluluğu da hesaba katılmalı; gerçek mutluluğun fakir, yoksul ve yetimlerin de ihtiyaçlarını karşılamak için helâlinden kazanıp harcamada ve israf yapmama da olduğu unutulmamalıdır.